Hoàng Thị Duyên: Từ gánh củi rừng trên vai đến giấc mơ huy chương Olympic cử tạ

Địa phương miền núi Lào Cai còn nhiều khó khăn, nhưng mảnh đất này đã và đang cống hiến cho Thể thao Việt Nam hai gương mặt nữ VĐV tài năng cùng mang tên Duyên thật tuyệt vời.

Tại SEA Games 27 Lừu Thị Duyên đã trở thành võ sỹ đầu tiên của Việt Nam giành tấm HCV Boxing nữ tại sân chơi khu vực. Đến SEA Games 30 lực sỹ Hoàng Thị Duyên mang về tấm HCV cử tạng hạng cân 59 kg.

Thậm chí, Duyên "em" còn vươn đến tầm thế giới với đỉnh cao chói lọi mới nhất là cú hat-trick HCV tại Cúp thế giới ở Roma vào tháng 1/2020. Ngoài ra, sau một năm vật vã vì ảnh hưởng của dịch COVID-19, đô cử người Giáy có hành trình ấn tượng ở giải cử tạ châu Á 2021 vừa khép lại ở Uzbekistan với hai tấm HCĐ. Thành tích này giúp Hoàng Thị Duyên gần như chạm đến tấm vé dự Olympic Tokyo (sẽ diễn ra vào tháng 7/2021).

Từ cô bé nhỏ thó dân tộc Giáy quen gùi những gánh củi rừng nặng trĩu vai, đến kỷ niệm "nôn ra mật xanh mật vàng ở giải đấu cử tạ đầu tiên trong đời" và bây giờ đang đứng trước giấc mơ tranh chấp huy chương Olympic Tokyo, với Hoàng Thị Duyên, hành trình gắn bó cùngcử tạ đúng là "Duyên kỳ lạ".

Bài đối thoại dưới đây giữa Hoàng Thị Duyên và Webthethao dưới đây sẽ hé mở rõ hơn về "mối duyên ấy".

Webthethao: Xin chào Hoàng Thị Duyên, tên bạn gợi đến hình ảnh một cô gái duyên dáng đằm thắm, nhưng thực tế Duyên đã và đang theo đuổi bộ môn thể thao đầy sức mạnh là cử tạ, đây có phải “duyên số”?

Hoàng Thị Duyên: Tên Duyên đúng là hay đi kèm với hình ảnh mảnh mai đằm thắm. Còn tên Duyên của em cũng có cái đặc biệt (cười)..., em nghĩ nó như duyên số duyên phận và em đi theo bộ môn cử tạ đầy sức mạnh nam tính này đích thực là duyên số.

Webthethao: Nhắc lại thành tích mới nhất của Duyên gây chấn động làng thể thao Việt Nam hồi đầu năm, đó là những tấm HCV ở giải Cúp thế giới tại Roma. Chính xác thành tích của Duyên ở giải đó là gì?

Hoàng Thị Duyên: Cúp thế giới ở Roma cũng nằm trong khuôn khổ Vòng loại Olympic Tokyo và em tham gia để tích điểm cho đủ điều kiện dự Olympic. Tại giải đó một số VĐV mạnh không tham gia nên cuộc ganh đua dễ thở hơn và em đã giành cả 3 HCV với thành tích tốt nhất ở nội dung cử giật (97 kg), cử đẩy (116 kg) và tổng cử (213 kg).

Webthethao: Mức tạ đạt được ở Roma có phải là thành tích tốt nhất của bạn?

Hoàng Thị Duyên: Mặc dù thành tích trên đã tốt hơn so với khi giành HCV SEA Games 30 cuối năm ngoái (95kg, 115kg, 210kg), nhưng đấy chưa phải thành tích tốt nhất của em. Điều này cũng một phần bởi trong 2 tháng đó em phải tập trung thi đấu liền 3 giải nên khá mệt mỏi (xen kẽ là giải VĐQG ở Đà Nẵng 12/2020).

Thực tế, thành tích tốt nhất em đạt được là tại giải Vô địch thế giới 2018 với tổng cử 223 kg (103kg, 120kg). Còn trong quá trình tập luyện để chuẩn bị cho SEA Games 30 em cũng từng đẩy được tổng cử lên tới 228 kg (103 kg, 125 kg). Đấy cũng là mức tốt nhất của em từ trước đến nay.

Webthethao: Hiện vị trí của Duyên trên BXH thế giới như thế nào, và bạn còn cách tấm vé dự Olympic Tokyo bao xa nữa?

Hoàng Thị Duyên: Em đang xếp thứ 6/8 vị trí được dự Olympic thông qua tính điểm vòng loại thế giới. Theo lịch ban đầu giữa tháng 4 này sẽ diễn ra giải VĐ châu Á tại Uzbekistan, nhưng nó đã bị hủy vì dịch bệnh.

Trước đó cũng có tin LĐ Cử tạ thế giới sẽ dừng các giải tính điểm vòng loại và chốt luôn danh sách VĐV đủ điều kiện dự Olympic dựa trên BXH hiện tại, như thế em sẽ có suất. Giờ em vẫn đợi thông tin chính thức và cũng sẵn sàng tâm lý chuẩn bị cho bất kỳ sự thay đổi nào về lịch trình thi đấu.

Webthethao: Trở lại với cô bé dân tộc Giáy đến từ Lào Cai. Có lẽ nhiều người mới lần đầu nghe đến “dân tộc Giáy”, vậy Duyên có thể chia sẻ rõ hơn về nơi mình sinh sống tuổi thơ và gia đình bạn hiện tại?

Hoàng Thị Duyên: Em sinh ra và lớn lên ở xã Đồng Tuyển, thành phố Lào Cai. Nhà có 3 anh em và em là con gái duy nhất, sinh thứ 2. Lúc nhỏ gia đình rất vất vả, bố mẹ thường phải đi làm xa kiếm tiền nuôi 3 anh em ăn học. Mẹ em buôn bán nhỏ lẻ chăn vải ở chợ Sapa, sau đó chuyển sang bán buôn rau cỏ và thường xuyên phải đi lại qua cửa khẩu.

Nhiều lần bố mẹ làm xa không về thì 3 anh em nương tựa vào nhau sống. Dù là con gái nhưng khi bé em cũng phải làm những việc nặng nhọc, như gánh củi, gánh nước, ra đồng cấy, gặt, chăn trâu hay đi cắt cỏ làm thức ăn nuôi cá... Hiện tại nhà em vẫn buôn bán rau và mọi thứ cũng dần ổn hơn trước, không còn quá vất vả cực nhọc nữa.

Webthethao: Lúc bé đã bao giờ Duyên nghĩ đến việc trở thành VĐV thể thao?

Hoàng Thị Duyên: Em chưa bao giờ nghĩ sẽ trở thành VĐV, ít nhất khi còn bé, mà chỉ nghĩ cố gắng học thật tốt để kiếm được việc làm ổn định đỡ đần cho bố mẹ, gia đình.

Webthethao: Duyên từng chia sẻ về chuyện trốn nhà, mỗi ngày cuốc bộ gần 15 km để đi tập tạ do bố mẹ ngăn cấm. Vậy chuyện đó xảy ra lúc nào, mất bao lâu và điều gì giúp Duyên thuyết phục bố mẹ cho con gái theo cử tạ?

Hoàng Thị Duyên: Chuyện em bị ngăn cấm và phải trốn đi tập tạ diễn ra lúc em học lớp 7, khoảng 13 tuổi. Bố mẹ đã kịch liệt phản đối suốt khoảng thời gian dài. Sau đó thầy huấn luyện viên và em liên tục tìm cách thuyết phục. Bản thân em cũng luôn cố gắng tập luyện và nỗ lực hết sức thi đấu giải trong nước mang về tấm huy chương cho bố mẹ tin tưởng và chấp nhận cho em theo cử tạ.

Webthethao: Ai là người đầu tiên phát hiện ra Duyên có tố chất trở thành VĐV cử tạ và đã truyền cảm hứng cho bạn?

Hoàng Thị Duyên: Thầy Nguyễn Cao Hùng (hiện giờ là HLV, phụ trách bộ môn Cử tạ, trưởng phòng huấn luyện của Trung tâm TDTT Lào Cai) là người đầu tiên đưa em đến với bộ môn cử tạ. Trong đợt tuyển chọn VĐV hồi năm 2009 thầy đã đến ngôi trường em đang học là Trường Trung học cơ sở Đồng Tuyển, lúc đó em học lớp 7. Trong giờ ngoại khóa, thầy đã quan sát các bạn và phát hiện thấy em.

Ngay sau giờ ngoại khóa đó em có tiết thể dục, thầy Hùng đã đến xin phép thầy dạy thể dục kiểm tra qua em và cho em giấy hẹn đến Trung tâm huấn luyện TDTT Tỉnh Lào Cai. Sau đó, vào ngày hẹn em đã đến và được thầy kiểm tra rõ hơn về thể lực chung cũng như thử các động tác chuyên môn. Thầy Hùng thấy em có năng khiếu nên đã nhận vào bô môn cử tạ.

Webthethao: Đa số các VĐV thể thao đều có tố chất hình thể, cơ bắp, xương khớp… tốt hơn người bình thường. Điều này đúng với Duyên ở điểm gì?

Hoàng Thị Duyên: Từ sức khỏe đến thể hình, tạng người, cơ xương khớp và ý chí của em đều phù hợp với bộ môn Cử tạ. Và tất cả những yếu tố đó, em nghĩ nó xuất phát từ những việc nặng nhọc em vẫn thường làm và luôn cố gắng làm tốt khi còn bé.

Webthethao: Cử tạ - có thể nói là “môn thể thao cô độc” - khi VĐV dành hầu hết thời gian làm bạn với những bánh tạ, đòn, máy tập bổ trợ. Có bao giờ Duyên thấy buồn nản với đòn tạ không, và khi đó để vượt qua bạn sẽ làm gì?

Hoàng Thị Duyên: Mỗi ngày tập luyện em lại thấy mình như có nhiều cảm hứng hơn. Khi tập luyện kết hợp với giáo an của HLV và sự chỉ bảo dìu dắt tận tình của các thầy cô càng làm cho em thêm phấn khích, luôn muốn thử thách giới hạn của bản thân và nung nấu ý chí chinh phục được những giới hạn đó.

Điều chán nản nhất có lẽ chỉ là khi gặp chấn thương. Nó khiến mình phải dừng lại điều trị, phục hồi, và gây ra ý nghĩ tiêu cực rằng liệu mình có bị tụt lùi so với đồng đội, đối thủ không. Khi đó em chỉ biết cố gắng chữa trị thật tốt để được tập luyện trở lại.

->>> Video: Cảm xúc dâng trào của Hoàng Thị Duyên khi giành HCV cử tạ SEA Games 30

Webthethao: Ngay cả với các nam VĐV thì theo đuổi cử tạ cũng cực kỳ nhọc nhằn, gian khổ. Với nữ VĐV như Duyên, bạn thấy những khó khăn nào và điều gì kinh khủng nhất bạn đã nỗ lực vượt qua, hoặc thậm chí là không thể?

Hoàng Thị Duyên: Đây là môn thể thao đòi hỏi sức khỏe, thể chất đặc biệt, bởi cường độ tập luyện rất cao mỗi ngày khi nâng lên hạ xuống nhiều lần các trọng lượng tạ khác nhau, mà lần sau thường nặng hơn trước và tất nhiên nặng gấp nhiều lần cân nặng bản thân.

Có nhiều khi cơ thể không hồi phục kịp, kéo theo tình trạng cơ bắp bị mỏi mệt rã rời. Nó khiến em nhiều đêm mất ngủ và tất nhiên sáng hôm sau trở lại sàn tập quả thật mệt mỏi vô cùng.

Webthethao: Cử tạ là môn thể thao đòi hỏi sức mạnh nhiều khi vượt quá giới hạn thân xác chịu đựng. Vì thế những cụm từ như “chấn thương xương, khớp, dây chằng, “ép cân” hoặc “đôn cân” càng khiến VĐV khổ sở. Duyên từng phải trải qua những trạng thái như trên chưa và nỗi sợ lớn nhất là gì?

Hoàng Thị Duyên: Về chấn thương em cũng từng gặp phải, nhưng chưa đến mức "quá giới hạn chịu đựng". Còn việc đôn cân và ép cân em cũng từng nếm trải. Khi đôn cân em luôn phải ăn nhiều hơn đáng kể, ví dụ mỗi bữa trước ăn 2 bát cơm thì giờ là 4 bát.

Chưa hết, ngoài ăn bữa chính tối đến em còn ăn bữa phụ. Nhiều lần em ko thể nuốt nổi vì thức ăn đã đầy lên đến cổ họng, cố gắng ăn là bị nôn và công sức hôm đó coi như bỏ phí. Đôn cân và sức ép ăn uống đã trở thành nỗi ám ảnh với em một thời gian dài sau đó.

Còn kỷ niệm ép cân đang nhớ nhất là ở lần đi tham dự giải đầu tiên trong đời, đó là giải Cử tạ thanh thiếu niên toàn quốc hồi 2010 tại Thái Nguyên, lúc đó em mới 14 tuổi và còn rất bỡ ngỡ khi thi đấu hạng 44 kg. Khi đó em 47 kg và phải ép xuống 3 kg.

Bình thường đang quen nhịp ăn uống thoải mái, nhưng đến khi ép cân phải hạn chế ăn khiến nhiều đêm đói không sao ngủ được, thấy mệt bủn rủn chân tay. Em nhớ vì đói quá, có lần các chị trong phòng ăn mỳ tôm thế là không chịu nổi xin các chị ăn cùng, hôm sau thầy kiểm tra cân nặng phát hiện ra đã phạt một trận nhớ mãi (cười).

Chưa hết, còn tồi tệ hơn đó là kỷ niệm hai thầy trò bắt xe khách đi thi đấu giải đó. Lần đầu em được ngồi xe đi xa mà còn ép cân nữa, khiến em say bí tỉ như sắp chết đến nơi. Chặng đường từ Lào Cai đến Thái Nguyên em vẫn nhớ mình đã nôn tới... 9 lần, mà trong bụng không còn gì để nôn nữa khiến ói ra cả mật xanh mật vàng. Thầy em lo quá đến nơi phải cho em uống nước bù.

Ấn tượng lần đầu ấy không thể nào quên. Và càng vui nhớ mãi vì cả 2 lần đôn-ép cân ấy em đều nỗ lực thi đấu và có giải. Năm ở Thái Nguyên em được thưởng đấu đó 2-3 triệu đồng cùng huy chương. Khi mang tấm huy chương đầu tiên ấy về cả gia đình rất vui. Bố mẹ sau đó mang tấm huy chương ra ngắm suốt.

Webthethao: Điều thiệt thòi, có thể gọi là sự hy sinh lớn nhất, với các VĐV cử tạ đó là ảnh hưởng đến hình thể. Đôi tay, bắp đùi bắp chân to ra, trong khi sự phát triển chiều cao bị "kìm hãm". Duyên có phiền muộn về chuyện này không và có ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến cơ hội tìm kiếm hạnh phúc cá nhân trong tương lai?

Hoàng Thị Duyên: Nói về hình thể thì thực sự bọn em con gái tập môn này rất thiệt thòi, vì con gái mà hinh thể... vạm vỡ như con trai. Ngay cả việc tìm kiếm quần áo mặc bình thường cũng đã mệt mỏi khó khăn. Những bộ quan áo điệu đà thì mình không thể mặc được rồi, mà nếu có diện được thì lại thấy nó không hợp với tính cách.

Thậm chí, đôi lúc người khác nhìn mình với ánh mắt không thiện cảm cho lắm. Đó cũng là cái mình thấy phiền muộn. Nhưng đổi lại khi em đã quyết chọn môn này rồi và muốn đạt thành tích thì phải sẵn sàng hy sinh nhiều thứ vì nó. Thế nên khi giành được những tấm huy chương em thấy rất vui vì những điều mình hy sinh đã được đền đáp.

Em nghĩ trong lĩnh vực nào, nghề nghiệp nào cũng vậy, đôi khi mình phải chấp nhận hy sinh một số nhu cầu cá nhân thì mới đạt kết quả thành tích như kỳ vọng. Nên đến giờ em cũng không đặt nặng, và tránh suy nghĩ nhiều về việc hạnh phúc cá nhân.

Webthethao: Quay lại mốc thời gian 3 năm trở lại đây, sự nghiệp của Duyên bắt đầu thăng hoa với tấm HCB giải VĐTG 2018, HCV SEA Games 2019 và gần nhất là những tấm HCV Cúp thế giới ở Roma. Có phải thành tích của bạn đang tốt lên, còn phát triển nữa và có thể nhắm đến đích cao hơn như huy chương Olympic chẳng hạn?

Hoàng Thị Duyên: Em vẫn đang duy trì phong độ tốt và đang cố gắng phát triển thêm cả về kỹ thuật cũng như sức mạnh. Còn nói đến huy chương Olympic là một quá trình dài em cần cần cố gắng nhiều hơn nữa.

Webthethao: Tấm huy chương nào có ý nghĩa lớn lao nhất cả về giá trị tinh thần và vật chất tính đến lúc này?

Hoàng Thị Duyên: Những tấm huy chương trong nước đáng nhớ nhất là thành tích 1 HCB, 2 HCĐ ở giải Cử tạ thanh thiếu niên toàn quốc ở Thái Nguyên năm 2010, vì đó lần đầu em tham gia thi đấu và thành tích này giúp em thuyết phục được bố mẹ cho theo môn cử tạ.

Còn tấm huy chương quốc tế đầu tiên là ở giải trẻ Châu Á 2016 tại Nhật Bản. Năm đó em có 2 HCB và 1 HCĐ. Đấy là lần đầu tiên em thi đấu ở nước ngoài, được đi xa như vậy, và những tấm huy chương đó là tiền đề giúp em được tin tưởng hơn ở đội tuyển quốc gia.

Webthethao: Riêng tư một chút, Duyên có thể bật mí về số tiền thưởng có được từ khi thi đấu đến bây giờ, và nó giúp ích cụ thể ra sao cho gia đình còn khó khăn cũng như cá nhân bạn?

Hoàng Thị Duyên: Em tập luyện thi đấu cũng được tới 10 năm rồi, nhung phải đến năm thứ 6 em mới bắt đầu đạt thành tích cao và nhận những giải thưởng lớn, có khi gần 100 triệu đồng.

Số tiền đó em tích cóp và gửi về một phần giúp gia đình trang trải cuộc sống hằng ngày cũng như giúp bố mẹ tu sửa lại nhà cửa. Ngoài ra tiền thưởng cũng giúp em thanh toán chi phí đi học từ lúc PTTH đến giờ là học đại học.

Webthethao: Nếu mọi thứ tiếp tục suôn sẻ, dự kiến Duyên còn gắn bó với nghiệp VĐV và kể cả sau đó bao lâu nữa?

Hoàng Thị Duyên: Khi còn tập luyện thi đấu em chỉ biết cố gắng, nỗ lực nhiều hơn từng ngày để đạt thành tích cao hơn. Còn sau khi từ giã sự nghiệp VĐV, em sẽ về địa phương và hướng theo nghiệp HLV nhằm cống hiến hơn nữa cho bộ môn cử tạ ở Lào Cai phát triển, và mong tìm kiếm đào tạo ra nhiều VĐV giỏi cả cho địa phương lẫn ĐTQG. Đó là ước mơ của em!

Webthethao: Cũng hướng về tương lai, Duyên có thể bật mí với NHM rằng đã có bạn trai chưa, và hình mẫu bạn trai bạn muốn có là gì. Bao giờ Duyên tính đến việc lập gia đình?

Hoàng Thị Duyên: Cái này em xin giữ bí mật và chưa chia sẻ... (cười). Còn hình mẫu bạn trai thì nói thật em cũng không biết phải nhìn vào hình mẫu nào nữa. Em chỉ cần một người luôn yêu thương, ủng hộ, và chăm sóc nhau đến hết đời. Em muốn có một gia đình nhỏ hạnh phúc!

Webthethao: Nói một cách ngắn gọn, triết lý và phương châm sống của bạn là gì?

Hoàng Thị Duyên: Triết lý sống của em đó là: Bản thân phải luôn sống chân thực! Đừng lo lắng khi thấy ai đó giỏi hơn mình. Chỉ cần tập trung vào việc nỗ lực vượt qua chính mình mỗi ngày và tìm cảm hứng thúc đẩy bản thân tiến về phía trước.

Webthethao: Nếu được chọn lại, giữa việc trở thành cô gái cao ráo xinh đẹp Hoàng Thị Duyên có thể đi thi hoa hậu, với một đô cử nổi tiếng như hiện tại, bạn sẽ chọn cái nào?

Hoàng Thị Duyên: Có câu: "Mình chọn nghề không bằng nghề chọn mình". Vậy nên, em nghĩ mình đến với cử tạ thật là duyên số và cái nghề này đã chọn mình. Điều đó cũng hoàn toàn tốt đẹp nên nếu được chủ động chọn lại em vẫn sẽ đi theo Cử tạ!

Xin cảm ơn Hoàng Thị Duyên về cuộc đối thoại và chúc bạn sức khỏe, hạnh phúc và may mắn để gặt hái tiếp thành tích vinh quang cho TTVN cũng như cho cá nhân!