Bóng rổ Philippines (phần 2): Các cột mốc đáng nhớ

Bóng rổ là môn thể thao quốc dân của đảo quốc Philippines kể từ cuối thế kỷ 19, tức chỉ vài năm sau khi nó được sản sinh. Thế nên bóng rổ Philippines là nước có bề dày lịch sử và thành tích bóng rổ hoành tráng nhất Châu Á.

Dưới đây là các cột mốc quan trọng trong lịch sử bóng rổ Philippines:

1898 – Người Mỹ bắt đầu tiếp quản Philippines từ Tây Ban Nha và bóng rổ cũng bắt đầu xuất hiện ở đảo quốc này.

1913 – Philippines giành huy chương vàng bóng rổ cấp độ quốc tế đầu tiên tại Thế Vận Hội Viễn Đông, tiền thân của ASIAD ngày nay. Philippines đã thống trị môn bóng rổ ở Thế Vận Hội Viễn Đông khi vô địch 9 trên 10 lần tổ chức. Đến 1934, Thế Vận Hội Viễn Đông không còn được tổ chức nữa do tình hình chiến tranh diễn ra ở khắp nơi.

1924 – NCAA (giải thể thao sinh viên) phiên bản Philippines được thành lập với bóng rổ là môn thể thao trung tâm. Hệ thống các giải đấu sinh viên này vẫn còn hoạt động cho tới ngày hôm nay.

Trận đấu bóng rổ giữa Philippines và Mexico ở kỳ Olympic 1936 tại Berlin, Đức.

1936 – Philippines đánh bại Mexico với tỉ số 32-30, hạ gục Estonia với tỉ số 39-22, quật ngã Italy với tỉ số 32-14 và thắng Uruquay với tỉ số 33-23, nhưng thua đậm trước Mỹ với tỉ số 56-23 ở vòng loại thứ 4. Qua đó giành hạng 5 trên tổng số 23 đội ở kỳ Olympic 1936. 

Đó cũng là thành tích tốt nhất của một đội bóng rổ châu Á trong lịch sử Olympic. Cùng năm đó, Philippines trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phát hành loại tem liên quan đến bóng rổ.

1938 – Philippines thiết lập giải đấu bóng rổ mang tính thương mại đầu tiên với cái tên MICAA (Hiệp hội Thể thao Công nghiệp và Thương mại Manila) kéo dài đến 1981. Cùng năm đó, UAAP (Hiệp hội Thể thao Đại Học Philippines) được thành lập và trở thành giải đấu sinh viên hàng đầu Philippines cho tới ngày nay.

1948 – Philippines tham gia Olympic môn bóng rổ ở London, đây cũng là lần đầu tiên đảo quốc này quay trở lại Olympic sau Thế chiến thứ II. Philippines cũng trở thành quốc gia đầu tiên trong lịch sử môn bóng rổ ở Olympic ghi ít nhất 100 điểm trong trận thắng 102-30 trước Iraq.

Trong giải đấu đó, Philippines đánh bại Hàn Quốc với tỉ số 35-33, thắng cách biệt Trung Quốc với tỉ số 51-32, hạ gục Argentina với tỉ số 45-43, hạ gục Chile với tỉ số 68-39, vượt qua Peru với tỉ số 40-29, nhưng để thua Bỉ hai trận với tỉ số 35-34 và 38-34. Qua đó kết thúc kỳ Olympic với vị trí thứ 12 trên 23 quốc gia.

1951 – Philippines giành huy chương vàng môn bóng rổ ở kỳ ASIAD đầu tiên, để mở đầu cho 4 chức vô địch liên tiếp vào các năm 1951, 1954, 1958 và 1962.

Đội tuyển Philippines ở kỳ FIBA World Cup 1954.

1954 – Philippines giành huy chương đồng tại FIBA World Cup tại Rio de Janeiro. Đây cũng là thành tích tốt nhất của một quốc gia Châu Á trong lịch sử FIBA World Cup. Hai cầu thủ Philippines tham dự giải đấu năm đó là Caloy Loyzaga và Tony Genato được các phương tiện truyền thông bầu chọn nằm trong nhóm 10 cầu thủ bóng rổ giỏi nhất thế giới.

1960 – Philippines giành được huy chương vàng đầu tiên ở FIBA Asia.

1975 – PBA được thành lập, đây là giải bóng rổ chuyên nghiệp đầu tiên trên thế giới nằm ngoài nước Mỹ. Hiện nay PBA đang trải qua mùa giải thứ 41 trong lịch sử với 12 đội bóng.

1978 – Philippines lần đầu tiên tổ chức FIBA World Cup tại Manila và vào tới tứ kết. Sở dĩ Philippines chỉ vào tới tứ kết là do luật FIBA không cho phép cầu thủ chuyên nghiệp tham gia giải đấu này. Thế nên toàn bộ những cầu thủ đang thi đấu ở PBA đều không thể tham gia.

Khoảng thời gian này, chủ tịch FIBA là ông Lito Puyat, người Philippines. Ông phục vụ trong 2 nhiệm từ kỳ 1976 đến 1984.

Khung cảnh bóng rổ Philippines từ giai đoạn 1986-1990

2001 – Philippines bị FIBA đình chỉ các hoạt động bóng rổ cấp quốc gia do những tranh chấp chức vị trong Hiệp hội bóng rổ Philippines (BAP). Việc đình chỉ nhanh chóng được gở bỏ sau vài tháng.

2005-07 – Philippines tiếp tục bị FIBA đình chỉ các hoạt động bóng rổ cấp quốc tế lần nữa do những bất thường ở BAP. Một liên đoàn mới mang tên Samahang Basketbol Ng Pilipinas (SBP) được thành lập vào năm 2007 và Philippines cuối cùng được trở lại là thành viên của FIBA.

2013 – Philippines tổ chức FIBA Asia lần đầu tiên sau 40 năm và giành vị trí thứ 2 sau khi thất bại trước Iran.

2014 – Philippines chính thức trở lại FIBA World Cup lần đầu tiên sau 36 năm và có được trận thắng đầu tiên trước Senegal với tỉ số 81-79.